AUTOR: Teresa Truchan – doradca metodyczny MODN w Ełku
TEMAT: Czy możemy racjonalnie gospodarować zasobami powietrza?
CELE KSZTAŁCENIA – WYMAGANIA OGÓLNE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ:
Uczeń:
- uzasadnia konieczność ochrony przyrody;
- prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych;
- opisuje i prezentuje postawę i zachowania człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody.
TREŚCI NAUCZANIA – WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ:
Uczeń:
- przedstawia odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody oraz propozycje racjonalnego gospodarowania tymi zasobami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
- analizuje wpływ człowieka na różnorodność biologiczną,
- uzasadnia konieczność ochrony różnorodności biologicznej.
CELE LEKCJI:
Uczeń:
- wskazuje odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody,
- podaj propozycje racjonalnego gospodarowani zasobami powietrza,
- rozpoznaje zachowania proekologiczne.
METODY PRACY:
- gry dydaktyczne,
- burza mózgów,
- praktyczna działalność uczniów.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- prezentacja multimedialna,
- karty pracy,
- urządzenia TIK
PRZEWIDYWANY CZAS: 45 min
PROPONOWANY PRZEBIEG ZAJĘĆ:
- Nauczyciel wita uczniów. Informuje, że pobawią się w zabawy pantomimiczne, ich zadaniem będzie odegrać scenki bez użycia rekwizytów, a właściwie rekwizytem będzie powietrze. Prosi uczniów: Złapcie powietrze, a potem podrzućcie je wysoko do góry. Kto z was pokaże, jak można usiąść na powietrzu? Proszę wyrzeźbić jakąś figurę z powietrza. Proszę nabrać jak najwięcej powietrza i zatrzymać go na chwilę w swoim ciele.
- Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i celami lekcji.
- Uczniowie przypominają sobie wiadomości na temat zasobów przyrody, wykonując ćwiczenia. Zadanie nauczyciel prezentuje ze strony: wordwall.net/pl/resource/2611460/biologia/zasoby-przyrody Uczniowie mogą je wykonać na swoich urządzeniach telekomunikacyjnych lub monitorze interaktywnym czy tablicy interaktywnej w klasie. Nauczyciel informuje uczniów, że na ekranie pojawią się grupy zasobów przyrody oraz przykłady zasobów. Zadaniem uczniów jest umieszczenie danego zasobu w odpowiedniej grupie. Uczniowie wykonują zadanie i sprawdzają odpowiedzi. Na ekranie wyświetlają się odpowiedzi oraz wyniki uczniów.
- Nauczyciel przypomina uczniom, że odnawialne zasoby przyrody są w stanie się odtworzyć, o ile ich wykorzystanie nie przebiega zbyt szybko lub dany zasób nie jest zbyt mocno niszczony. Nauczyciel pyta uczniów: W jaki sposób może odtworzyć się powietrze? Uczniowie wskazują, iż na procesy oczyszczania powietrza wpływa obecność i ilość roślin na danym obszarze. Rośliny produkują w procesie fotosyntezy tlen, zatrzymują zanieczyszczenia, pobierają dwutlenek węgla z atmosfery.
- Nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach wypisali skutki niszczenia zasobów powietrza na Ziemi.
- Uczniowie pracują, a następnie prezentują swoje odpowiedzi. Nauczyciel zwraca uwagę na to, iż w wielu odpowiedziach pojawia się problem zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi pyłami i gazami. Następnie informuje, że ludzie nie mogą być obojętni wobec zmian klimatycznych na Ziemi oraz wobec tego, ile gazów cieplarnianych wytwarzają i wysyłają do atmosfery w codziennym życiu. Jak bardzo niegospodarnie używają zasobów powierza, co powoduje, iż jest ono coraz bardziej zanieczyszczone.
- Nauczyciel wyjaśnia uczniom, iż coraz popularniejsze staje się pojęcie śladu węglowego. Ślad węglowy opisuje wszystkie gazy cieplarniane, jakie zostają wprowadzone do atmosfery w wyniku wytworzenia, zużycia oraz utylizacji czy recyklingu każdego wykonanego przedmiotu, każdej podróży środkiem transportu, który zużywa paliwa kopalne. Ślad węglowy informuje nas, za jaką emisję szkodliwych gazów do atmosfery odpowiada na przykład produkcja bluzki czy nowej pary butów. Im ślad węglowy jest niższy, tym lepiej dla planety. Taka wiedza umożliwia nam rozsądniej podejmować decyzje dotyczące zakupów i pomaga zmieniać własne postawy tak, aby zmniejszyć zanieczyszczanie powietrza. Europejczyk emituje do atmosfery rocznie około 17 ton CO2. Średni ślad węglowy statystycznego Polaka to ok. 10 ton szkodliwych gazów rocznie. Gdyby każdy z nas zmniejszył swój ślad, w znaczący sposób poprawiłby się stan powietrza w naszym kraju i na Ziemi. W internecie dostępne są różne narzędzia, dzięki którym można oszacować swój ślad węglowy. Nauczyciel proponuje, aby uczniowie poszukali w sieci kalkulatora śladu węglowego i samodzielnie sprawdzili, ile on wynosi w przypadku ich rodzin.
- Prowadzący prosi, aby uczniowie zastanowili się, co mogą zrobić, żeby zredukować swój ślad węglowy. Uczniowie udzielają odpowiedzi, np.: jedzenie produktów lokalnego pochodzenia, częstsze jedzenie warzyw i owoców, niekupowanie towarów w zbędnych opakowaniach lub zabieranie do sklepu swoich opakowań na produkty, poruszanie się pieszo, rowerem, komunikacją miejską zamiast jazdy samochodem, niemarnowanie żywności, naprawianie zepsutego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego, segregowanie śmieci itp.
- Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie zadania polegającego na wyborze takich zachowań w codziennym życiu, które w mniejszym stopniu przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza (załącznik nr 1). Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania. Uczniowie wypowiadają się, uzasadniając swoje wybory. (Wzór prawidłowych odpowiedzi – załącznik nr 2).
- Nauczyciel poleca uczniom, aby w parach wymyślili hasło reklamujące wykorzystanie odnawialnych zasobów energii. Przykłady haseł: Energia odnawialna, bo tylko taka jest opłacalna. Kto czyste powietrze szanuje, energię odnawialną wykorzystuje. Uczniowie prezentują hasła, nauczyciel ocenia ich pracę i pomysłowość.
- Prowadzący prosi uczniów, aby odpowiedzieli na pytanie: Czy dzisiejszy temat lekcji był ciekawy i dlaczego? Uczniowie udzielają odpowiedzi.
- Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi uczniów i lekcję. Dziękuje uczniom, żegna się z nimi.
BIBLIOGRAFIA:
- Sągin B., Boczarowski A., Sęktas M., 2018, Puls Życia Podręcznik do biologii dla klasy ósmej szkoły podstawowej, Warszawa: Nowa Era.
MATERIAŁY DODATKOWE:
- zpe.gov.pl/a/zanieczyszczenia-powietrza/D5txt358T [dostęp: 26.11.22 r.]
- wordwall.net/pl/resource/2611460/biologia/zasoby-przyrody [dostęp: 26.11.22 r.]
Do pobrania
scenariusz_zajęć_powietrze_kl_V-VIII