TEMAT: Śmieci segreguję – planetę ratuję. Dlaczego warto segregować śmieci?
AUTOR: Krystyna Żak – doradca metodyczny MODN w Ełku
CELE KSZTAŁCENIA – WYMAGANIA OGÓLNE:
- rozwijanie świadomości ekologicznej,
- uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego.
TREŚCI NAUCZANIA – WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE:
Uczeń :
- rozróżnia rodzaje odpadów produkowanych przez człowieka,
- wie, czym są odpady i co to jest segregacja,
- wie, w jaki sposób oznakowane są pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów,
- potrafi segregować odpady,
- wskazuje możliwości ograniczenia ilości wytwarzanych śmieci,
- wie, co należy zrobić z odpadami niebezpiecznymi.
METODY PRACY:
- praktycznego działania, samodzielnych doświadczeń, obserwacji kierowanej,
- słowna – objaśnienia, rozmowa, instrukcje,
- eksponująca – pokaz,
- burza mózgów.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- koperta z listem Ziemi do dzieci,
- 5 pojemników z napisami: papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne, bioodpady, odpady zmieszane,
- odpady typu: plastikowe butelki, kartoniki po mleku lub po śmietanie, plastikowe pudełeczka po jogurtach, szklane butelki, opakowania papierowe, różnego rodzaju folie, puszki, słoiki, worki, puste torebki papierowe, odpadki warzyw i owoców, liście, zatłuszczony papier, ręczniki papierowe i chusteczki,
- rękawiczki jednorazowe dla dzieci,
- kolorowanka do kopiowania,
- plakat,
- rysunek Ziemi.
PRZEWIDYWANY CZAS: 90 min (2 jednostki lekcyjne)
PROPONOWANY PRZEBIEG ZAJĘĆ:
- Powitanie i stworzenie sytuacji zaciekawienia tematem.
Prowadzący tłumaczy dzieciom, że ich zadaniem będzie odgadnięcie tematu zajęć w oparciu o podane przez nauczyciela zdania. Dzieci, które domyślą się, o czym będą zajęcia, podnoszą rękę do góry. Przykłady zdań:
- Wszyscy je produkują.
- Jest ich coraz więcej.
- Większość to opakowania.
- Mogą się w nie zaplątać zwierzęta.
- Nie wolno ich palić w piecu domowym.
- Mogą być z papieru, plastiku, metalu lub szkła.
- Czasami brzydko pachną.
- Wrzucamy je do kosza.
Uczniowie odgadują, że tematem lekcji będą śmieci.
- Burza mózgów
Nauczyciel przeprowadza z uczniami burzę mózgów:
- Co to są śmieci? (rzeczy niepotrzebne, nieprzydatne, zbędne)
- Jak inaczej można je nazwać? (odpady)
- Skąd się biorą odpady i gdzie występują? (Dzieci wymieniają różne źródła pochodzenia śmieci, np. odpady ze szkoły, domu, restauracji, fabryk. Śmieci występują tam, gdzie mieszkają i pracują ludzie).
- List od Ziemi
Nauczyciel wyjaśnia, że przed salą lekcyjną znalazł list skierowany do uczniów. Prosi jedno z dzieci o przeczytanie listu (załącznik nr 1), a pozostałych uczniów o uważne słuchanie. Po wysłuchaniu listu nauczyciel prowadzi rozmowę na temat jego treści. Zadaje pytania :
- Dlaczego Ziemia napisała list do dzieci?
- W jaki sposób możemy pomóc Ziemi?
- Co możemy zrobić, aby Ziemia nie zamieniła się w ogromny śmietnik?
Uczniowie podają swoje propozycje odpowiedzi na pytania zadane przez nauczyciela. Zapisują je na karteczkach i umieszczają na rysunku przedstawiającym Ziemię (załącznik nr 2).
- Rodzaje odpadów
Prowadzący rozkłada na dywanie różnego rodzaju odpady: plastikowe butelki, kartoniki typu po mleku lub po śmietanie, plastikowe pudełeczka po jogurtach, szklane butelki, opakowania papierowe i różnego rodzaju folie, puszki, słoiki, worki, puste torebki papierowe, suche liście i gałązki krzewów, zatłuszczony papier, ręczniki papierowe i chusteczki higieniczne (czyste), gazety, metalowe nakrętki, baterie, żarówki, opakowanie po lekach, suszarkę do włosów.
Nauczyciel zadaje pytania:
- Jak postępować ze śmieciami? Dzieci zgłaszają swoje pomysły (np. można je sortować, segregować, oddzielać jedne od drugich).
- Jak możemy posegregować te odpady, które mamy w klasie na dywanie?
Proponuje dzieciom wysłuchanie piosenki Marii Tomaszewskiej Nadeszła wreszcie pora, by śmieci dać do wora lub obejrzenie filmu Segreguj śmieci – co, gdzie i po co wyrzucamy.
- Praktyczne działanie – nauka segregacji odpadów – praca w zespołach
Nauczyciel dzieli uczniów na 5 zespołów. Każdy zespół losuje kolor pojemnika (zielony, niebieski, żółty, brązowy, czarny). Zadaniem uczniów jest wybranie odpowiednich odpadów i włożenie ich do przeznaczonego na nie kosza. Nauczyciel zawiesza na tablicy plakat (załącznik nr 3), który pomoże w odpowiednim segregowaniu odpadów. Uczniowie segregują śmieci, które były wykorzystane
we wcześniejszym zadaniu.
- Omówienie pracy zespołowej.
Liderzy grup prezentują wyniki wspólnej pracy, czyli to, co znalazło się w pojemnikach. Nauczyciel zadaje pytanie :
- Czy wszystkie odpady znalazły swoje miejsce w pojemnikach?
- Co należy zrobić z tymi, które nie znalazły swojego miejsca?
- Jak postępować ze śmieciami niebezpiecznymi?
Uczniowie podają swoje propozycje, pomysły.
Nauczyciel uzupełnia wiedzę uczniów: Przy segregacji bezwzględnie trzeba pamiętać o odpadach niebezpiecznych, do których zaliczają się zużyte baterie i akumulatory, przeterminowane lekarstwa, zużyte świetlówki, odpady po żrących chemikaliach (np. środkach ochrony roślin), a także zużyty sprzęt RTV i AGD (tzw. elektroodpady). Tych odpadów nie wolno wyrzucać do śmieci zmieszanych, gdyż zatruwają wodę i glebę. Można je oddać w specjalnie wyznaczonych punktach w sklepach i aptekach, a także w punkcie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, czyli tzw. PSZOK-u (Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych) zorganizowanym przez miasto, gminę.
- Praca samodzielna – kolorowanka
Uczniowie otrzymują kolorowankę. Zadaniem jest pokolorowanie kosza odpowiednim kolorem i sprawdzenie, czy wrzucono do niego odpowiednie odpady (załącznik nr 4).
- Podsumowanie i ewaluacja zajęć:
Rundka
Dzieci ustawiają się w kole. Nauczyciel podaje najbliżej stojącemu dziecku plastikową butelkę. Dziecko, które trzyma w ręku butelkę, kończy zdanie:
Segregowanie śmieci jest ważne, ponieważ…
Nauczyciel dziękuje uczniom za udział w zajęciach.
Do pobrania:
scenariusz_zajęć_śmieci_kl_I-III